Ελεύθερες σκέψεις για την πνευματική ζωή. Μηνύματα από το forum "Ορθόδοξο περιθωριακό καφενείο"

του Νικήτα Καυκιού

- Ο Υιός και Λόγος του Θεού προσλαμβάνει την ανθρώπινη σάρκα και τη θεώνει. Ο Ευαγγελικός λόγος πέφτει στο άγονο έδαφος της ανθρώπινης καρδιάς και μένει άκαρπος. Ή μάλλον η αλλοιωμένη ανθρώπινη καρδιά διαστρεβλώνει τον Ευαγγελικό λόγο και γεννά εκτρώματα. Ο αναστάσιμος συγχωρητικός λόγος εκπίπτει σε ηθικό κατεστημένο, η δωρεά της ελευθερίας σε καθωσπρεπική δέσμευση, η χαρά της άσκησης σε καταναγκαστικό έργο, η ταπείνωση σε εξουθένωση.

Δεν ευθύνεται η Εκκλησία για την παραμόρφωση, τη διαστρέβλωση και την παρακμή των ευαγγελικών μηνυμάτων αλλά η ανθρώπινη αδυναμία. Η ανθρώπινη μιζέρια μιζεροποιεί τις Αλήθειες του Θεού.

Κατεβάζουμε το Θεό στο επίπεδο της σάρκα μας και αντί να του επιτρέψουμε να μας θεώσει εμείς τον σαρκοποιούμε. Εξευτελίζουμε το θεό μειώνοντάς Τον στα μέτρα μας, βάζοντας Τον να υπηρετήσει τις ανάγκες μας.

Ένα τέτοιο Θεό κακομοίρη γνωρίσαμε σαν παιδιά από τον κοινωνικό μας περίγυρο γι αυτό με ανακούφιση τον απορρίψαμε. Τρέξαμε μακριά να γλιτώσουμε από αυτό τον χάρτινο Θεό τον υποκριτή και μπαμπούλα. Και ακόμη και τώρα δυσκολευόμαστε να υποψιαστούμε το μεγαλείο, τη δύναμη και την ταπείνωση του αληθινού Θεού του Θεού Πατέρα της Αγάπης.

Συμπληρωματικά σε αυτά που είπε ο Γιάννης Αγιαννης να πω ότι αισθάνομαι συχνά συνομιλώντας με ανθρώπους της Εκκλησίας ότι είμαι περιθωριακός. Ακούγοντας τα εκκλησιαστικά ραδιόφωνα αισθάνομαι πολλές φορές ένα τεράστιο χάσμα να χωρίζει τη σκέψη μου από τη σκέψη των ομιλητών. Μπορώ να πω ότι είμαι ορθόδοξος εφόσον έχω πνευματικό, εκκλησιάζομαι, μεταλαμβάνω (όταν δεν έχω κανόνα) και αισθάνομαι αμαρτωλός. Όμως διαφωνώ τόσο πολύ, με τόσους πολλούς ώστε να νιώθω ότι βρίσκομαι στο περιθώριο της Εκκλησίας. Εξάλλου δεν θεωρώ τον εαυτό μου σοβαρό άνθρωπο, μου αρέσει το χούμορ, ο αυτοσαρκασμός και κυρίως ο αυτοσαρκασμός σε σχέση με τα πνευματική μου ζωή. Μου αρέσουν τα ντεραπαρίσματα, οι αναδιαρθρώσεις, οι διακινδυνεύσεις, οι ακρότητες και η αμφισβήτηση κάθε εξουσίας.

... ήμουν μια ζωή χαμένος μέσα στα δικά μου προβλήματα. Τραυμάτιζα μόνος μου τον εαυτό μου μέσα από τα λάθη μου και δεν περίσσευε τίποτε για να πειράξουν οι άλλοι και ειδικά οι γεροντάδες.

Σκέπτομαι πόσο δύσκολο είναι το να υπάρχεις. Ακόμη πιο δύσκολο το να είσαι πιστός. Είναι φοβερό να είσαι ιερέας και ακατόρθωτο να είσαι καλός πνευματικός. Ευτυχώς που θεραπεύει τα δύσκολα και τα ακατόρθωτα η Χάρη του Θεού. Αλλιώς αλίμονο. Δεν θα σωζόταν κανείς!

Οι γεροντάδες είναι πνευματικά μας αδέλφια γεμάτα ατέλειες και αδυναμίες. Εμείς νιώθουμε συχνά την ανάγκη να προβάλλουμε πάνω τους αγιότητα. Δεν το αντέχουμε που είναι τόσο κοντά στο δικό μας επίπεδο. Τους θέλουμε τέλειους όπως τέλειος είναι ο Πατέρας που τόσο επιθυμούμε στους ουρανούς.
Υπακοή κάνουμε μέσα από τους πνευματικούς μόνο στον Χριστό. Η Χάρη αξιοποιεί ακόμη και τα λάθη τους. Ευτυχώς που στην Εκκλησία το κέρδος είναι η ταπείνωση. Αυτό και μόνο μας κάνει πανίσχυρους διότι στην ουσία είμαστε εντελώς αδύναμοι.

Για την εξομολόγηση:

Στην Εκκλησία συχνά αυτό που φαίνεται λογικό, φυσικό και αυτονόητο δεν είναι κατ’ ανάγκη αληθινό. Με τά χρόνια ο χριστιανός αναθεωρεί απόψεις, πεποιθήσεις και δοξασίες. Συντελούνται στο νου και την καρδιά του μικρές και μεγάλες αλλαγές. Καταλαβαίνει τα ίδια πράγματα με νέο τρόπο. Προχωρά από συνειδητοποίηση σε συνειδητοποίηση («μεταμορφούσθαι τη ανακαινώσει του νοός υμών» Ρωμ. 12, 2).

Μια τέτοια συνειδητοποίηση μπορεί να είναι ότι το πνεύμα όπου θέλει πνει αλλά θέλει να πνέει σε αυτόν που προσέρχεται με ειλικρινή μετάνοια στον εξομολόγο.

Ή ότι «οι βουλές του Κυρίου είναι ανεξιχνίαστες και επομένως το μυαλό του παπά και του εξομολογούμενου είναι πολύ μικρό μπροστά στη σκέψη του Θεού ώστε να αποφανθούν πώς θα λειτουργήσει το Πνεύμα το ¨Αγιο» αλλά και ότι ο Θεός μπορεί να διαμέσου του παπά ο οποίος είναι φορέας της εκκλησιαστικής παράδοσης να θέλει να συγχωρήσει τον αμαρτωλό. Ο πιστός είναι δυνατόν να αισθανθεί πολύ έντονα την εμπειρία της κάθαρσης στην εξομολόγηση.

Αυτές οι συνειδητοποιήσεις βέβαια και πολλές άλλες δεν διδάσκονται και δεν συνιστούν γνωστικές βεβαιότητες. Είναι παθήματα, εσωτερικές μεταστροφές, νοητικές ελλάμψεις, insights, γνωσιακά άλματα που προετοιμάζουν το υπαρξιακό έδαφος για να ανθίσει η σωτηρία ως αγιασμός.

(...)

Ακόμη έχει ειπωθεί, «γεύσασθε και ίδετε». Χωρίς την γεύση δεν μπορεί να ξεκινήσει κανείς την πνευματική του ζωή. Προχθές είδα με τα μάτια μου μία γνωστή μου κυρία να μεταμορφώνεται (φωτεινή, λαμπερή, χαρούμενη) μετά από την εξομολόγηση. Σήμερα μου έλεγε πόσο της λείπει ο γέροντας ο οποίος επέστρεψε στην Αθήνα (είχε έλθει για λίγο στα Χανιά) ήταν ακόμη πολύ ενθουσιασμένη. Μου λεέι "Κατάλαβα τι σημαίνει εξομολόγηση «Δεύτερο βάπτισμα». Αληθινό πλυντήριο, καθάρισα τελείως, έφυγε από πάνω μου ένα τεράστιο βάρος. Πόση δύναμη είχε αυτός ο γέροντας!"

Η κυρία αυτή μάλιστα ισχυρίστηκε ότι ο τρόπος που προσευχήθηκε ο γέροντας, η δύναμη της προσευχής του είχε αυτό το θαυμάσιο αποτέλεσμα επάνω της. Διότι άλλες φορές που είχε εξομολογηθεί δεν είχε νιώσει το ίδιο εκτός από μία φορά με τον μακαριστό πρώην επίσκοπο Κέρκυρας Πολύκαρπο. Οι απόψεις βέβαια αυτές από ότι γνωρίζω δεν ευσταθούν θεολογικά διότι σύμφωνα με την ορθόδοξη θεολογία το μυστήριο τελείται πάντοτε δια μέσου του ιερέα από τον ίδιο τον Ιησού Χριστό ο οποίος είναι ο Μέγας Αρχιερεύς. Ανέφερα όμως το περιστατικό για να δείξω την βιωματική δυναμική που μπορεί να συνοδεύει το μυστήριο της εξομολόγησης.

(...)

Στον εξομολόγο δεν πηγαίνεις για να επιβεβαιώσεις τη δυναμική σου απόφαση να μην αμαρτήσεις ξανά. Πηγαίνεις για να ομολογήσεις ενώπιον Θεού και ανθρώπου ότι είσαι αμαρτωλός, αδύναμος και ανάξιος να ζήσεις το θέλημα του Θεού Πατέρα στην προσωπική σου ζωή. Ο Θεός δεν συγχωρεί με βάση την αποφασιστικότητα αλλά με βάση τη μετάνοια. Μετάνοια είναι η συντριβή της καρδιάς η οποία συνοδεύει την επίγνωση της αμαρτίας. Αμαρτία είναι η υπαρξιακή απομάκρυνση από τον ορίζοντα της Θείας Αγάπης.

Παράθεση:

Στο Βυζάντιο οι έριδες προφασίζονταν ότι αφορούσαν θέματα πίστεως ενώ κατά βάθος ήταν για θέματα πολιτικής και εξουσίας ....

... τα θεολογικά επιχειρήματα ήταν τελείως επιφανειακά, και κατά βάθος ουσία είχε η διαμάχη για πρωτοκαθεδρία και προνόμια... 

Σχόλιο:
Όλα τα σύνθετα φαινόμενα είναι πολυδιάστατα. Πίσω από κάθε σύνθετο φαινόμενο κρύβονται και άλλες διαστάσεις οι οποίες το επηρεάζουν χωρίς να το προσδιορίζουν απόλυτα.

Το άγχος για παράδειγμα είναι ένα ψυχολογικό γεγονός το οποίο όμως επηρεάζεται και από βιολογικούς, κοινωνικούς, οικονομικούς, και πολιτιστικούς παράγοντες. Μπορώ να διερευνήσω την παρέμβαση των κοινωνικών παραγόντων στη διαμόρφωση του συμπτώματος του άγχους αλλά το άγχος δεν είναι αυτό καθ' εαυτό κοινωνικό φαινόμενο αλλά ψυχολογικό.

Με ανάλογο τρόπο είναι δυνατόν να διερευνήσω το ρόλο των ιστορικών ή των πολιτικών ή των κοινωνικών παραγόντων στη διαμόρφωση ενός δόγματος αλλά το δόγμα αυτό καθ' εαυτό δεν είναι ιστορικό ή κοινωνικό ή πολιτικό φαινόμενο αλλά θεολογική λεκτική διατύπωση  μιας άρρητης πνευματικής Αλήθειας. Το δόγμα είναι ένα λεκτικό ανάλογο μιας Αλήθειας. Το δόγμα δεν αντιστοιχεί λογικά στην Αλήθεια. Το δόγμα συμβολίζει το υπέρλογο.

Η εκκλησιαστική γυάλα δεν είναι πάντα και για όλους κακή. Το πρόβλημα είναι όταν δέχεται κανείς πιέσεις, όταν εξαναγκάζεται να ζήσει στη γυάλα ή όταν του παρουσιάζουν τον εξωτερικό κόσμο ως εχθρικό.

 Όμως πως να εγκρατευτεί κανείς όταν συχνάζει στα club και τα μπαρ; Οι μετάνοιες και οι προσευχή δεν αρκούν για μας προφυλάξουν από την κοσμική ζωή; Χρειάζεται έμπρακτη εγκράτεια/

 Είναι δυνατόν ένας νέος που έχει κοσμικές παρέες, που ακούει, βλέπει και συμμετέχει σε τόσες προκλήσεις να κάνει εγκράτεια;

 Και οι οργανωσιακοί χριστιανοί είχαν τα δίκια τους!

 Νομίζετε ότι ο Γιανναράς θα είχε γίνει Γιανναράς αν δεν τον είχε παιδεύσει η "Ζωή".

Παράθεση:

Τείνεις προς την παράγκα του Καυσοκαλύβη Νικήτα , ή η ιδέα μου είναι??? 

Όλη μου η ζωή είναι μια ετοιμόρροπη παράγκα. Καμένη και ξαναφτιαγμένη πάλι και πάλι.

Είχε πει μία φίλη πρεσβυτέρα πως είμαι αυτοκαταστροφικός.

Εγώ θα έλεγα πως είμαι εμπαθής, ασταθής και ετοιμόπτωτος.

Χάριν σε αυτά τα χαρακτηριστικά μου κατάφερα ευτυχώς τόσες φορές να πέσω ώστε πλέον έπαψα να με εμπιστεύομαι.

Γι αυτό από ανάγκη, φόβο κι ανασφάλεια αναζητώ στερέωμα στο Βράχο το Μεγάλο.

Ότι οι βράχοι οι μικροί και τα σπίτια των ανθρώπων δεν την βαστάζουν πια την τρέλα μου.

Συζητώντας είναι σίγουρο πως δεν βρίσκουμε την Αλήθεια αλλά τουλάχιστον νιώθουμε λιγότερο μόνοι.

Στο μοναχισμό αν η καρδιά σου πτερωθεί από θείο έρωτα η ζωή γίνεται πανηγύρι. Δυστυχώς όμως οι πνευματικές πτήσεις δεν έχουν μεγάλη σταθερότητα και οι πτώσεις πονάνε πολύ. Αν μάλιστα πέσουν τα φτερά σου, η επιβίωση γίνεται ανυπόφορη.

Στο γάμο ο βίος σου θα είναι ανθόσπαρτος αν έχεις τη δυνατότητα να ξεριζώσεις τον εαυτό σου και να τον προσφέρεις στον άλλο.
Αν δειλιάσεις στο ξερίζωμα και προσπαθήσεις να περισώσεις κάποιο κομματάκι του "εγώ" σου θα μπλέξεις άσχημα. Αν μάλιστα σου τύχει και δύσκολος σύντροφος θα ήταν προτιμότερο για σένα να ζούσες στην εποχή Νέρωνα.

Όταν έχεις συναντηθεί με τον Θεό η Αγάπη γίνεται φυσική στάση ζωής. Δεν αγαπάς επιλεκτικά αλλά καθολικά. Ζεις στην ατμόσφαιρα της Αγάπης και όλα σου τα βιώματα και οι συμπεριφορές διαπνέονται από αυτήν. Το να υπάρχεις και το να αγαπάς συνυφαίνονται απόλυτα. Η Αγάπη δεν είναι μεμονωμένη, αποσπασματική εμπειρία ή πράξη αλλά η ουσία των όντων. Η Αγάπη είναι το Είναι.
Κατά συνέπεια το ερώτημα «αν αγαπάς πριν ερωτευτείς» χάνει το νόημά του. Η Αγάπη είναι πέρα από το χρόνο. Δεν υπάρχει πριν και μετά σε αυτήν. Βέβαια το να ερωτευτείς μάλλον σημαίνει ότι αποστασιοποιήθηκες από την Αγάπη. Η Αγάπη σου από καθολική έγινε επιλεκτική. Υπέστη έκπτωση, έγινε δυαδική, παρασύρθηκε από τον ενθουσιασμό σου και αιχμαλωτίστηκε σε ένα πρόσωπο.
Είναι αλήθεια πως αν δεν έχεις ζήσει την πνευματική Αγάπη ο έρωτας μπορεί να σε ξεκολλήσει λίγο από τον εαυτό σου και να σου προσφέρει λίγο άρωμα αιωνιότητας. Διότι και ο έρωτας μετέχει της ιερότητας. Αλλά το άρωμα αιωνιότητας του έρωτα εξατμίζεται γρήγορα και συχνά είναι αναμεμειγμένο με επώδυνες μυρωδιές. Ενώ το άρωμα αιωνιότητας της αγάπης είναι αδιάπτωτο. Ως απαύγασμα της προσωπικής, σταυρικής μας θυσίας. Ο σταυρωμός της υπάρξεως γεννά την αιωνιότητα.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο θείος έρωτας είναι το έντονο πάθος με το οποίο αναζητούμε το Θεό. Η λαχτάρα μας για να τον συναντήσουμε. Ο φλογερός πόθος μας για να ενωθούμε μαζί του. Οι πατέρες έχουν αναφέρει τον όρο "μανικός έρως". Δηλώνεται με αυτόν τον τρόπο η ένταση της σχέσης Θεού και ανθρώπου. Όταν έχει γευθεί κανείς τη Χάρη και μετά την χάσει νιώθει μια φοβερή αίσθηση απώλειας. Όταν η ψυχή χάνει την αίσθηση της Χάρης, αδειάζει και όλα τής φαίνονται χωρίς νόημα. Η ανάκτηση της επαφής με τον Θεό και η αναζωπύρωση της σχέσης μαζί Του γίνεται η πρώτη μέριμνα του ανθρώπου. Γι αυτό και αρκετοί εγκαταλείπουν τον κόσμο και "θάβουν" τον εαυτό τους στα μοναστήρια. Μετατρέπουν ολόκληρη τη ζωή τους σε προσευχητική ακολουθία. Προτιμούν να προσεύχονται παρά να αναπνέουν. Ο χτυπημένος από τη Χάρη του Θεού κουζουλένεται από τη Χάρη. "Δεν μπορείς, πάτερ, να συγκρατήσεις τον εαυτό σου, όταν έρχεται αυτή η χάρις, να πούμε, δεν μπορείς .... Όταν υπερεκχειλίσει η χάρις, τότες κι εσύ τα χάνεις. " γέροντας Εφραίμ Κατουνακιώτης
Ο χτυπημένος από τη Χάρη του Θεού παύει να λειτουργεί με βάση την κοινή λογική και ακολουθεί τη "λογική" του Θεού. Η οποία για τα μάτια των ανθρώπων είναι μωρία. Μακάρι να μας δωριζόταν να είμαστε μωροί δια Χριστόν.
Ίσως η  αγάπη του Θεού έρχεται μετά την ένταση του έρωτα ως σταθερή βαθιά σχέση μαζί Του που δεν θεμελιώνεται στο πάθος και τη λαχτάρα αλλά στην απαθή και νηφάλια βίωση του θελήματός Του. Βέβαια πολλές φορές μπορούμε να ξεκινήσουμε από μια σταθερή σχέση υπακοής η οποία να κρατά χρόνια και ο έντονος έρωτας να έρθει αργότερα και να κρατήσει λίγο ή πολύ. Μπορεί όμως και να μην έρθει ποτέ.
Η υπεύθυνη δέσμευση να παραμείνουμε άνεϋ όρων κοντά στο Θεό είναι το στέρεο θεμέλιο της πνευματικής ζωής. Η ένταση του Θείου έρωτα είναι ασταθής και υπόκειται σε μεταπτώσεις.

Η ζωή του χριστιανού είναι σταυροαναστάσιμη. Το σταυρικό στοιχείο προέρχεται από την σχέση με τον κόσμο και το αναστάσιμο από την σχέση με τον Θεό.
Η σχέση με το Θεό είναι χαρά. Οι νηπτικές προσπάθειες που κάνουμε για να πλησιάσουμε τον Θεό γίνονται στα πλαίσια της χαράς. Η άσκηση είναι χαρούμενη άσκηση. Όταν για να εφαρμόσουμε το θέλημα του Θεού αγκομαχούμε και βασανιζόμαστε αυτό σημαίνει ότι δεν βαδίζουμε ορθόδοξα. Ο Θεός δεν θέλει να υποφέρουμε. Το φορτίο Του είναι ελαφρύ και ο ζυγός Του χρηστός. Η υπακοή στο θέλημά Του δεν γίνεται με άχαρο βιασμό των δυνατοτήτων μας.
Ο Θεός δεν απαιτεί να κάνουμε κάτι περισσότερο από αυτό που χαρούμενα θα θέλαμε και θα μπορούσαμε να κάνουμε. Ο Θεός είναι αγάπη και είναι γόνιμο να σχετιζόμαστε μαζί Του στα πλαίσια της χαρούμενης αγάπης και όχι της καταπίεσης. Η υπομονή, η συγχώρηση, ο εκκλησιασμός, η προσευχή, η νηστεία, η διακονία και η ελεημοσύνη είναι χαρούμενες-αναστάσιμες δραστηριότητες.
Αν δεν μπορούμε να χαρούμε μέσα από τη σχέση μας με τον Θεό αυτό δεν οφείλεται στην ποιμαντική θεολογία της Εκκλησίας αλλά στις δικές μας αδυναμίες ή στα δικά μας νευρωσικά πλέγματα.
Εμείς ενοχοποιούμαστε, θλιβόμαστε, απογοητευόμαστε και βασανιζόμαστε από μόνοι μας. Κρίνουμε αυστηρά τον εαυτό μας πιέζοντάς τον μερικές φορές να συμπεριφέρεται σαν άγιος. Αυτή η βία κρύβει εγωκεντρισμό. Νομίζουμε ότι είμαστε τόσο καλοί και πνευματικοί άνθρωποι ώστε δεν θα πρέπει να πέφτουμε σε παραπτώματα. Αν τύχει να πέσουμε σε αμαρτία νιώθουμε πολύ άσχημα διότι τραυματίζεται η αυτοεικόνα της αγιότητας η οποία αντανακλά τον εγωκεντρισμό μας.
Κριτήριο για την πιστότητα της πνευματικής μας πορείας δεν είναι η βεβιασμένη (φαρισαϊκή) τήρηση των εκκλησιαστικών κανόνων αλλά η ανάπαυση της ψυχής, η γλυκύτητα της ταπείνωσης και η χαρά της Χάριτος. Το να προσπαθείς να πείσεις με το ζόρι τον εαυτό σου και τους άλλους ότι είσαι χριστιανός είναι επώδυνος ψυχαναγκασμός.
Το να ζεις ως χριστιανός είναι σεμνή εορτή, βαθειά γαλήνη και υπαρξιακός φωτισμός. Το να ζεις ως χριστιανός είναι να συμμετέχεις στην εορτή της Αγάπης.

Νομίζω πως αν μας κατέχει η αρετή της πνευματικής Αγάπης τότε δεν βλέπουμε εμπαθώς το άλλο φύλλο. Μπορούμε όμως να στηρίξουμε την επιλογή μας στην αρετή και την ομορφιά του άλλου. Εκτός από την σεμνή εξωτερική εμφάνιση μας έλκει η ταπείνωση, η γλυκύτητα, η πραότητα, η διακονική διάθεση, η συμμετοχή στη ζωή της Εκκλησίας κλπ.

Η πίστη δεν είναι η αποδοχή ενός θρησκευτικού συστήματος πεποιθήσεων.
Πίστη είναι η ροπή της ψυχής μας προς το Θεό. Πίστη είναι η λαχτάρα μας για τον Θεό.
Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός ρωτούσε πριν να κάνει κάποιο θαύμα "Πιστεύεις;" Θεωρούσε την πίστη ως προϋπόθεση για να γίνει το θαύμα.
Δεν τους δίδασκε όμως κάποια θεολογικά δεδομένα. Όταν ρωτούσε: "Πιστεύεις;" δεν παρακινούσε τον άνθρωπο στον οποίο απευθύνονταν να απαγγείλει το Σύμβολο της Πίστεως. Ήταν σαν να τον ρωτούσε " Με εμπιστεύεσαι;", "Με αγαπάς;" "Ελπίζεις σε μένα από τα βάθη της καρδιάς σου;"
Η πίστη δεν είναι θεωρητική γνώση. Είναι εμπιστοσύνη, λαχτάρα, πόθος, πάθος, αγάπη, έρωτας, σχέση. Η δική μας πίστη είναι θεωρητική αποδοχή θεολογικών σχημάτων γι αυτό δεν μπορούμε να μετακινήσουμε βουνά. Η πίστη μας είναι μικρότερη και από κόκκο συνάπεως. Επειδή είναι θεωρητική και ιδεολογική. Επειδή δεν αγαπήσαμε πολύ!
Ελπίζω να με συγχωρείτε που τολμώ και μιλάω!

 
Η άσκηση εν Αγίω Πνεύματι είναι ανακουφιστική εμπειρία. Η άσκηση συνοδεύεται από την ένταση της προσδοκίας της παρουσίας του Θεού. Η άσκηση συνοδεύεται από μετάνοια και παράκληση. Τα δάκρυα της μετανοίας είναι άκρως ανακουφιστικά. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα δάκρυα είναι το ζητούμενο στην άσκηση. Τα δάκρυα της μετανοίας είναι γλυκά. Ο πόνος που προκύπτει μέσα από τη συνειδητοποίηση της αμαρτωλότητάς μας ενώπιον του Θεού Πατέρα είναι γλυκός. Η άρση του προσωπικού σταυρού εν Αγίω Πνεύματι είναι πράξη και εμπειρία γεμάτη από πνευματικό νόημα. Ο προσωπικός σταυρός συνιστά την δυνατότητα έσχατης (και πλήρους) νοηματοδότησης της υπάρξεως. Η άσκηση είναι ο δρόμος που τελειώνει στην Ανάσταση, ο δρόμος που ήδη φωτίζεται από το φως της Ανάστασης.
Οι βιασταί που αρπάζουν τη βασιλεία των ουρανών είναι ειρηνικοί βιασταί, γαληνεμένοι και χαριτωμένοι. Οι βιασταί αρπάζουν τη Βασιλεία των Ουρανών την ώρα που η Βασιλεία των Ουρανών τους χαρίζεται. Οι βιασταί ανοίγουν την καρδιά τους στην πληρότητα της Χάριτος η οποία ήταν πάντοτε πανταχού παρούσα και τα πάντα πληρούσα.
Υπάρχει άραγε μεγαλύτερη ψυχική ανακούφιση από το να βιώνεις τη δωρεά της δυνατότητας για άσκηση;

Όπως στον μακρόκοσμο (αστρονομία) και το μικρόκοσμο (υποατομικά) υπερβαίνονται οι νόμοι της νευτώνειας φυσικής έτσι και στην πνευματική ζωή υπερβαίνεται η μαθηματική λογική. Είναι δύσκολο να καταλάβουμε τα «πνευματικά» και δεν είναι και απαραίτητο. Το σημαντικό είναι να επιτρέψουμε στα «πνευματικά» να μας καταλάβουν, να μας αλλοιώσουν εσωτερικά και να μας αναγεννήσουν.

Στα 18 που ήμουν ερωτευμένος βίωνα τις ερωτικές περιπτύξεις ως ιεροτελεστία. Δεν είχα καμιά σχέση τότε ούτε με την Εκκλησία ούτε με πνευματικές προσεγγίσεις. Απλά διανοίχτηκε μέσα μου ο ορίζοντας του ΙΕΡΟΥ μέσα από τον έρωτα. Ο πρώτος μου έρωτας είχε το χρώμα και το άρωμα της ιερότητας.
Είμαι εραστής του έρωτα. Αγαπώ τον έρωτα. Τίποτε δεν βρήκα θαυμάσιο εκτός από τον έρωτα. (Ακόμη και η ταπείνωση ... που αγαπώ ... θεωρώ ότι είναι ερωτική πράξη).
Όμως ποτέ ο έρωτας δεν διασώθηκε στο χρόνο. Όσο υπέροχος, λεπτός και τρυφερός και αν υπήρξε ήταν πάντα καταδικασμένος στη φθορά.
Δεν γνώρισα έρωτα που να μην με πλήγωσε. Όλοι οι έρωτες μεταμορφώθηκαν σε απελπισία, οργή και απογοήτευση.
Η κρούση του έρωτα με την πραγματικότητα γεννά πάντα οδύνη. Πολλές φορές δέχτηκα τον πόνο για να κερδίσω τον έρωτα. Λίγες φορές τον αρνήθηκα και γλύτωσα τη ζωή μου.
Και ο Θείος έρωτας ... ο πιο βαθύς, ο πιο αληθινός και αιώνιος ... ο αναστάσιμος ... είναι και αυτός σταυρικός!

Βλέπω "το σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης" ως εναλλακτική δυνατότητα κοινωνικής επισημοποίησης και νομιμοποίησης μιας σχέσης.
Γιατί ένας άπιστος θα πρέπει να συμμετάσχει σε μια ανόητη θεατρική παράσταση (κατά την πιθανή γνώμη του) στην Εκκλησία ή στο Δημαρχείο; Γιατί η Εκκλησία να είναι συνένοχη στην καραγκιοζοποίηση της ιδιωτικής ζωής ελεύθερων πολιτών;
Ευτυχώς η πολιτεία αλλάζει τους θεσμούς που έχασαν τη λειτουργικότητά τους. Η επίσημη Εκκλησία συνήθως αδυνατεί να παρακολουθήσει τις εξελίξεις.

Η σχέση μας με το Θεό υπακούει συχνά σε ξερά σχήματα και γίνεται συνήθεια. Ακολουθούμε με το ζόρι ηθικούς και εκκλησιαστικούς κανόνες, γινόμαστε άνθρωποι καθωσπρεπικοί και σιγά-σιγά αδειάζουμε από Χάρη και ζωντάνια. Όπως ο γάμος έτσι και η σχέση μας με τον Θεό μπορεί να ξεκινήσει από δυνατό έρωτα και να καταλήξει ανυπόφορη συνήθεια. Κάνουμε από συνήθεια και υποχρέωση αυτό που θεωρούμε σωστό αλλά χάνουμε τη λαχτάρα για τον Θεό.
Προβληματίζομαι καμιά φορά για τον άνθρωπο που έμαθε να λειτουργεί από συνήθεια τα «πνευματικά του καθήκοντα» μήπως θα ήταν καλύτερα να πέσει στην αμαρτία για να ξυπνήσει.
Θα διακινδύνευα να πω ότι η αμαρτία κρύβει περισσότερη ζωντάνια από την απολιθωμένη ηθικοχριστιανική πράξη. Ένα ρεμπέτικο, ένα ποτήρι κρασί ή μια ερωτική ματιά κρύβουν πολλή περισσότερη αλήθεια από μια ρουτινιασμένη θρησκευτική πράξη ή έναν στημένο, κηρυγματικό λόγο. Η σχέση Θεού και ανθρώπου θέλει πάθος για να ενεργοποιηθεί και να εξελιχθεί. Η σχέση Θεού και ανθρώπου θεμελιώνεται στην ένταση του Θείου έρωτα και όχι στα χλιαρά, ατομικά, θρησκευτικά επιτεύγματα και στη συνήθεια.

Όταν η σχέση με τον Θεό είναι θεσμική και τυπική είναι στατική και αμετάβλητη. Έχουμε εσωτερικεύσει από την παιδική ηλικία θρησκευτικούς-ηθικούς κανόνες και ρυθμίζουμε τη συμπεριφορά μας σύμφωνα με αυτά τα πρότυπα.
Όταν η σχέση με τον Θεό είναι ζωντανή διαδραματίζεται μια συνεχής προσωπική επικοινωνία με τον Θεό. Ο ζωντανός πιστός παλεύει συνεχώς με τον Θεό. Στην προσευχή προσπαθεί να συγκεντρώσει το νου του στην προσευχή και άλλοτε τα καταφέρνει, άλλοτε όχι. Στην καθημερινή ζωή προσπαθεί να έχει καλούς λογισμούς, να αισθάνεται αγάπη και να συμπεριφέρεται με ταπείνωση και άλλοτε τα καταφέρνει, άλλοτε όχι. Ζει συνεχώς τον καλό αγώνα της διαφυγής από τον εαυτό του και της προσφυγής στον Θεό. Βαδίζει σε τεντωμένο σχοινί ανάμεσα στη Χάρη και την αμαρτία. Και προοδεύει πνευματικά καθώς ανεβαίνει εν ταπεινώσει τον Γολγοθά των αποτυχιών του.

Μερικές φορές βέβαια ακόμη και οι ηθικοί κανόνες μπορούν να μας βοηθήσουν να γλυτώσουμε από πολλούς μπελάδες. Αρκεί να μην πνιγόμαστε και να μην ασφυκτιούμε από την εφαρμογή των κανόνων.
Αν κάποιος θέλει να υπακούει σε ξερούς κανόνες δεν νομίζω ότι κάνει λάθος. Αρκεί να μην μαραίνεται ο ίδιος και να μην θέλει να επιβάλλει αυτούς τους κανόνες και στους άλλους.

Η ένσοφη οδύνη είναι πιο γόνιμη από την ανόητη διασκέδαση.
Αν έχουμε σώα την ύπαρξη δεν χρειαζόμαστε την επιτυχία.
Σε τούτο το ντουνιά τον ψεύτη πρέπει να ξέρεις να πονάς για να περάσεις καλά.

Θα έλεγα ότι κάθε ενοχή που δεν οδηγεί σε βελτίωση του χαρακτήρα ή της συμπεριφοράς είναι "παθολογική" ή καλύτερα δυσλειτουργική.
Στην Εκκλησία η υγιής ενοχή οδηγεί σε μετάνοια ενώ η παθολογική ενοχή σε κατάθλιψη.

Υπάρχουν λαγοί, υπάρχουν και κουνέλια.
Το ένα ζώο δεν είναι καλύτερο από το άλλο. Απλά είναι διαφορετικά. Ο λαγός θα ζήσει την «λαγότητά» του. Το «κουνέλι» την κουνελότητά του. Το κάθε ζώο θα ακολουθήσει τη φύση του. Έτσι θα γίνει!
Όσο για μένα ...
Προτιμώ να χαθώ στο δάσος και να με φάει ο λύκος παρά να μείνω για πάντα στο κλουβί. Αλλά αυτό δεν είναι συνειδητή επιλογή. Είναι βαθειά παρόρμηση.

Η αληθινή ταπείνωση είναι αναπόσπαστη από την ίδια τη ζωή. Δεν είναι μια πράξη έλλογης, συνειδητής επιλογής αλλά φυσική έκφραση της εν Χριστώ ζωής. Όπως το ρόδο αναπέμπει το άρωμά του, ο άγιος (ο αληθινός χριστιανός είναι άγιος) συμπεριφέρεται με ταπείνωση.
Ο "μέσος πιστός" που είναι, μία πάνω και μία κάτω, συνήθως προσπαθεί να προβάλλει τον εαυτό του. Πιέζει τον εαυτό του να φαίνεται κάτι που δεν είναι.
Η ένωση με τον Χριστό γεννά την αρετή. Βέβαια και η αρετή καλλιεργεί τη σχέση μας με τον Θεό ... αρκεί η αρετή να μην παραβιάζει τις ισορροπίες μας!

Τώρα που το σκέπτομαι ...
Νομίζω πως αν ήμουν ο Αδάμ στον παράδεισο οπωσδήποτε θα έτρωγα τον απαγορευμένο καρπό.
Αν ο Θεός δεν με έδιωχνε θα έφευγα κρυφά ένα βράδυ να δώ τι υπάρχει έξω από αυτόν και θα αργούσα πολύ να γυρίσω πίσω. Σαν τον άσωτο.

Πολλοί μοναχοί σε δέχονται όπως είσαι και δεν εκφράζονται καθόλου με ξύλινη "πνευματική" γλώσσα.
Ο αυθεντικός, πνευματικός άνθρωπος δεν είναι καθώς πρέπει, δεν ακολουθεί στεγνούς τύπους και κοινωνικούς κανόνες ευπρέπειας. Είναι απόλυτα ο εαυτός του, προσπαθεί να κρύψει τις γνώσεις και την αρετή του και αποδέχεται τον κάθε άνθρωπο χωρίς προϋποθέσεις.
Πόση ζημιά έκανε στην Εκκλησία ο μίζερο-λαϊκίστικος (δεν νομίζω δυτικός- ξενόφερτος) ηθικισμός, ο καθωσπρεπισμός και η κανονιολατρεία!
Πόσοι χριστιανοί δεν χρησιμοποίησαν τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις για να αξιολογήσουν και να κρίνουν τους συνανθρώπους τους!
Πόσοι πνευματικοί και ιεροκήρυκες χρειάστηκε να μιλήσουν μέχρι να αμαυρωθεί το σωτήριο μήνυμα της Εκκλησίας που είναι η αγάπη και η συγχώρεση.

Η σεξουαλική εγκράτεια του χριστιανού ασκητή δεν είναι άρνηση της σεξουαλικότητας αλλά μεταρσίωσή της σε Θείο έρωτα. Ο ασκητής (κοσμικός ή λαϊκός) δεν παλεύει ενάντια στα πάθη αλλά προσκολλάται στον Χριστό. Η Χάρη του Θεού σβήνει την ένταση της σεξουαλικής παρόρμησης. Ο εγκρατής δεν είναι στερημένος αλλά αναπαυμένος. Και όταν σε δύσκολη στιγμή χρειαστεί να παλέψει με την παρόρμηση το κάνει με ασκητικό ενθουσιασμό και όχι στα πλαίσια της μίζερης αυτοάμυνας.
Αυτό που νικά την παρόρμηση είναι το πλεόνασμα της Χάρης και όχι η καταπίεση ή η απεγνωσμένη απώθηση της έντασης.
Όποιος πνίγεται και ασφυκτιά στην εγκράτεια για πολύ χρόνο και νιώθει να μην ωφελείται από την εγκράτεια ας ψάξει για ερωτικό σύντροφο ή ας αυτοϊκανοποιηθεί μήπως και κάτι αλλάξει στα υπαρξιακά του δεδομένα.

O Χριστός ανεβάζει πολύ ψηλά τον πήχη όσον αφορά την ποιότητα της ζωής. Ζητά τα πολύ υψηλά, τα καλύτερα, τα τέλεια.
Είναι σπουδαίο να ξέρουμε ότι ο απώτερος προορισμός μας είναι ο αγιασμός, η ομοίωση με τον Πατέρα.
Η επίγνωση όμως αυτού του προορισμού δεν σημαίνει αυστηρή κριτική και απόρριψη του αδύνατου, αμαρτωλού ανθρώπου.
Η Αγάπη παραμένει πάντοτε το σταθερό background κάθε αγωνιστικής προσπάθειας ή ποιμαντικής παρέμβασης.
Ο Θεός αγαπά μέχρι θανάτου τον αμαρτωλό. Ο αμαρτωλός καλείται να ομοιωθεί με τον Θεό Πατέρα μέσα στην Αγάπη.

Η Αλήθεια της Εκκλησίας είναι μυστική και γι αυτό αφανής. Αυτό που φαίνεται είναι οι εξωτερικές-θεσμικές εκφράσεις του μυστικού πυρήνα. Ο θεσμός απομακρυσμένος και αποξενωμένος από τον ζωογόνο πυρήνα που τον γεννά εκπίπτει σε στείρα ανοησία.
Κάθε κοσμικός άνθρωπος αξιολογεί και κρίνει τις εξωτερικές εκφράσεις της πνευματικής ζωής οι οποίες συχνά είναι παρηκμασμένες και έχουν προδώσει την Αλήθεια του μηνύματος που κομίζουν.
Σε πολλά από όσα λέει ο κοσμικός άνθρωπος έχει δίκιο. Αλλά χωρίς τον βιωμένο Χριστό τι νόημα και ποια αξία έχει αυτό το δίκιο;
Δεν μιλά για την Αλήθεια, για το Πρόσωπο Του Χριστού, για την γεύση της Χάριτος διότι αυτά δεν του έχουν αποκαλυφθεί. Απλά προβληματίζεται με βάση τη λογική πάνω σε θρησκευτικά, εκκοσμικευμένα δρώμενα.
Πως είναι δυνατόν με βάση τη λογική να γνωρίσει και να αξιολογήσει κανείς αυτά που είναι πάνω από κάθε λογική.
Χαίρε φιλοσόφους ασόφους δεικνύουσα!